Vesti
15. 11. 2025.
Na današnji dan pre 83 godine izašao je prvi broj „Slobodne Vojvodine”, današnjeg „Dnevnika”: Od štamparije u tajnosti do medijskog stuba Srbije
Nedelja, 15. novembar 1942. godina. Novi Sad je pod okupacijom mađarskih nacista. U jeku fašističke okupacije 1942. godine, nekoliko članova Pokrajinskog komiteta Komunističke partije Jugoslavije odlučuje da bitke ne vodi samo na frontu, već i u medijskom prostoru.
Na kraju krajeva, upravo su mediji bili prvobitno najvažnije oružje, puko propagandno, kojim je nacistička Nemačka stvorila ambijent idealan za širenje fšističke ideologije i osvajanje sveta.
Vojvođanski omladinci pod vođstvom organizacionog sekretara Svetozara Toze Markovića, rodom iz Taraša kraj tadašnjeg Petrovgrada, odlučuju da uz puške uzmu pero u ruke, postavljajući novinarsku lestvicu na nivo koji je danas, na sreću il’ nažalost, skoro nemoguće dostići.
Svaka krišom napisana i krišom odštampana reč tada tek osnovanog lista „Slobodna Vojvodina”, i to baš 15. novembra 1942. godine, bila je metak pravde, rodoljublja, bunta, hrabrosti i nade.
Upravo iz kuće krznarskog zanatlije Ćire Šovljanskog izašle su prve vruće reči pod crvenom „Slobodnom Vojvodinom”, kao upozorenje da se tih godina sve ispisivalo krvlju, ali sa simbolikom revolucionarnog bunta, i ne sluteći da su to bili temelji buduće renomirane medijske kuće koja i 83 godina kasnije informiše, ali i podseća svoje čitaoce širom Vojvodine, Srbije, regiona i sveta...
Drugi svetski rat se završio, „Slobodna Vojvodina” je postala slobodna, a prateći otkucaje novoosnovane države – Federativne Narodne Republike Jugoslavije, dvobroj 1. i 2. januara 1953. najavio je novu eru štampanog novinarstva utemeljenog na borbi, i to pod nazivom „Dnevnik”, koji već u sledećem broju zaglavlje naslovnice boji u plavo.
| Razvijamo „Dnevnikov” sajt, te je danas naše internet izdanje prepoznatljivo i čitano, a „Dnevnikove” društvene mreže imaju svaki dan sve više pratilaca |
Svetozar Marković proglašen je 5. decembra 1944. za narodnog heroja Jugoslavije. Od toga dana „Slobodna Vojvodina” počela je da izlazi kao dnevni list. I to je trajalo do 1. januara 1953: tada se prvi put pojavilo novo ime – „Dnevnik”, izbrano na konkursu redakcije, s učešćem više hiljada čitalaca.
|
Hrabri kuriri raznosili novine Prvi broj „Slobodne Vojvodine” jedinstven je i po tome što u porobljenoj Evropi, koliko je poznato, nije bilo antifašističkog lista rađanog s toliko stradanja i pogibija. Markovićevo delo – reč istine branjena životom – nastavilo je da odjekuje po Vojvodini i pored novih zločina okupatora. Njegovi saborci, uz sve opasnosti od pogibija, hrabro su pripremali i štampali „Slobodnu Vojvodinu” i dve naredne godine pod okupacijom, a pojedini brojevi imaju čak 2.000 primeraka. Dvobroj 2-3, za mart i april 1943, umnožen je u kući Dragutina Radanova Bape, u Vrbasu. Broj 4, za maj, potiče iz kuće Ise Sremca u Paragama. Dvobroj 5-6, za avgust 1943, i svi naredni brojevi do 22. – iz 29. septembra 1944. – objavljeni su u Sremu. Mašinu za štampanje ilegalci u Beogradu natovarili su u motorni čamac i uz Dunav dovezli do Belegiša. Preneta je na usamljeni salaš Milana Šušnjara kod Surduka i smeštena u tajno sklonište iskopano na njivi. Tajni kuriri raznosili su list po Vojvodini, a primerci su stizali i do štabova u Srbiji, Hrvatskoj i Bosni – i u Italiju, za naše ranjenike, koji su bili tamo na lečenju”. Tri naredna broja lista – 23, 24. i 25. – iz oktobra i novembra 1944. – potiču iz Banata, iz Petrovgrada, potonjeg Zrenjanina. „Slobodna Vojvodina” srećno se vratila u Novi Sad: „Ovim brojem ... počinje da izlazi redovno u slobodnom Novom Sadu, pošto je tek sada štamparija osposobljena” – javljeno je u broju 26 od 19. novembra 1944. |
„Dnevnik” se diči antifašističkom tradiciom, što je prepoznatljiv po negovanju i čuvanju ćirilice i srpskog jezika i što je drugi najstariji list u Srbiji, a u Pokrajini Vojvodini jedini dnevni list čije je sedište u Vojvodini. U istoriji dugoj više, od osam decenija bilo je raznih pokušaja da se zaustavi razvoj štampanog izdanja, ali je novinarski zanat prevladao sve prepreke. Uz to, uloženo je u razvoj „Dnevnikovog” sajta, te je danas naše internet izdanje prepoznatljivo i čitano. Širimo i društvene mreže i idemo u korak s modernim načinina novinarskog izražavanja. Ta borba nije laka, ali ne odustajemo. Borba nam je u krvi. Generacije mladih novinara prošle su kroz „Dnevnikovu” novinarsku školu. A da su imali od koga da uče govore podaci da su u „Dnevniku” radili i stvarali književnici, akademici, vrsni novinari.
Vremena se menjaju, kao i načini novinarskog izražavanja, ali ono što mora da opstane je pravovremena i istinita informacija. Tu smo i dalje zbog toga i zbog naših čitalaca.
Komentari (0)
ostavi komentarNema komentara.